Czy fundacja rodzinna może żądać zwrotu świadczeń przekazanych beneficjentów lub je odwołać?

Przepisy fundacji rodzinnej nie przewidują trybu odwołania świadczenia na wzór odwołania darowizny w przypadku rażącej niewdzięczności osoby obdarowanej. Nie oznacza to jednak, że fundacja rodzinna nigdy nie może domagać się zwrotu świadczeń wypłaconych beneficjentowi.

Kiedy fundacja rodzinna może domagać się zwrotu świadczenia od beneficjenta?

Fundacja rodzinna może domagać się zwrotu świadczenia od beneficjenta, w sytuacji, gdy jej wypłata nastąpiła wbrew przepisom prawa lub postanowieniom statutu. Warto dodać, że sam statut może uzależniać wypłatę świadczenia od spełnienia się określonego warunku. Świadczenie może być również przyznane z zastrzeżeniem terminu. Z kolei sama ustawa zawiesza prawa do świadczeń, jeżeli ich spełnienie na rzecz beneficjenta fundacji rodzinnej zagrażałoby jej wypłacalności.

Przykładowo więc, jeżeli fundacja rodzinna wypłaci beneficjentowi świadczenie, które zgodnie z treścią statutu zastrzeżone pod warunkiem, który się nie ziścił, wówczas beneficjent może zostać zobowiązany do zwrotu świadczenia. Beneficjent może zostać również zobowiązany do zwrotu świadczenia, którego spełnienie zagroziło wypłacalności fundacji rodzinnej.

Dodać trzeba, że zobowiązanym do zwrotu może być zarówno sam beneficjent jak i członkowie zarządu, którzy ponoszą odpowiedzialność za spełnienie takiego świadczenia. Odpowiedzialność członków zarządu z beneficjentem jest wówczas solidarna. Oznacza to, że fundacja rodzina może domagać się zwrotu świadczenia.

Czy fundacja rodzinna może żądać od beneficjenta zwrotu świadczenia w przypadku, gdy świadczenia wydatkowane są przez beneficjenta w sposób sprzeczny z oczekiwaniami fundacji?

Nie, zwrot dotyczy wyłącznie świadczeń wypłaconych niezgodnie z przepisami prawa lub treścią statutu. O ile sama wypłata świadczenia może zostać uzależniona od ziszczenia się określonych warunków lub upływu terminu, o tyle sposób w jaki beneficjent konsumuje świadczenia pozostaje indywidualną sprawą beneficjenta.

Czy fundacja rodzinna może odwołać świadczenia zrealizowane na rzecz beneficjenta?

Fundacja rodzinna nie może odwołać świadczeń zrealizowanych wcześniej na rzecz beneficjenta, o ile świadczenia wypłacone zostały zgodnie z prawem i statutem. Nie oznacza to jednak, że świadczenia raz przyznane beneficjentowi nie mogą mu zostać odebrane ze skutkiem na przyszłość. O tym kto znajdzie się w kręgu beneficjentów oraz o tym jakie świadczenia otrzyma, decyduje statut. Z kolei treść statutu może ulec zmianie. Nie ma więc przeszkód aby beneficjent pozbawiony został prawa do świadczeń.

Czy beneficjent fundacji rodzinnej może dokonać cesji swoich praw?

Nie. Beneficjent nie może dokonać cesji swoich praw i obowiązków w fundacji rodzinnej. Oznacza to również, że nie może dokonać przeniesienia swoich praw do świadczeń przyznanych mu przez fundację rodzinną.